De financiële pyramide brokkelt af

Lang geleden arriveerden de Grieken in Egypte. Tot hun verbazing troffen ze daar een reusachtige uitvoeringen van hun vuurkoekjes aan, de piramides. Zo'n vuurkoekje heeft een brede basis en een smalle top en staat zo model voor ideeën over de maatschappij. De basis bestaat uit 'hoi polloi', de massa; de top is de adel. Dat kan de traditionele adel zijn, hertogen, landjonkers en prinsen, maar ook de financiële wereld heeft zijn adel. De top is yang, om met de Chinezen te spreken, de top is mannelijk, macho, de apenrots, gericht op het verzekeren van de groei van geld, macht en status; yang is meedogenloos, rancuneus en oorlogszuchtig. 

De financiële adel heeft ook een brede basis nodig, aan de ene kant in de vorm van mensen, want hoe meer mensen je onder je hebt, hoe meer macht je hebt, maar ook zoveel mogelijk mensen om te zorgen dat er een stabiele opwaartse geldstroom ontstaat. Dat is wat bedrijven doen, momenteel: ze proberen zich door middel van strikte contracten met de klanten te verzekeren van een permanente opwaartse geldstroom. Tegelijkertijd weten ze dat de kans dat al die contracten zullen worden nageleefd, minimaal is: steeds meer mensen worden uit de onderkant van de financiële piramide gewerkt, omdat ze voor de top geen functie meer hebben. Ze dragen niet meer bij aan de opwaartse geldstroom. 

Het zandkoekje verkruimelt langzaam, maar steeds sneller; er worden steeds meer mensen uit de financiële piramide gewerkt. Werkeloosheid neemt toe, er worden steeds minder mensen aangenomen maar de druk voor het behouden van een uitkering wordt neergelegd bij de massa, in plaats van bij de groep die de druk veroorzaakt, die hun macht, status en eigen geld willen behouden en vergroten.  

Alle mensen worden hierbij op hardhandige wijze aangesproken op hun eigen driften om macht, status en geld te verzamelen. De krant moet wordt opgezegd, de sportvereniging moet eraan geloven, extra abonnementen op de tv gaan eruit, de autoverzekering moet op de schop, de reclamefolders van allerlei winkels worden weer als vanouds nageplozen, de garderobe gaat echt nog wel een jaartje mee... En dit is ook de bedoeling, want het is de korte termijn oplossing voor de dreigende financiële nood van de financiële, sociale en politieke toplagen. Zorgvuldig geregisseerd via regeringsbesluiten. 

Hoe ga je met de druk om steeds weer aan een paar treden hoger in de piramide te moeten afdragen, als je blut bent? Hoe ga je om met de druk vanuit de overheid om mee te moeten werken aan een financieel systeem dat er op gericht is om jezelf verder uit te kleden om banken, overheden en multinationals in leven te houden? Hoe ga je om met het UWV, dat de bezuinigingen bij de werkloze neerlegt, terwijl de bedrijven niet geneigd zijn mensen aan te nemen? Omdat bedrijven geen of weinig mensen aannemen, wordt de werkloze weer als vanouds gecriminaliseerd.  

Steeds meer mensen weigeren nog langer op deze wijze gemanipuleerd te worden. Ze doen niet meer mee. De druk om de financiële piramide in stand te houden is zo groot, dat veel mensen het op werkplekken niet meer volhouden. Prestaties, prestaties, rationalisering van het werkproces, winstmaximalisatie... Veel bedrijven staat het water ook aan de lippen. 

Arbeidsplaatsen zijn hogedrukketels geworden. Een gevolg van is, dat veel mensen met burn-out klachten thuis komen te zitten. Die mensen hebben vaak psychische hulp nodig, maar sinds kort is het kopje "aanpassingsklachten", waaronder overwerktheid valt, geschrapt uit het medische handboek. Te duur, te veel mensen die er aanspraak op maakten. "Overwerkt" bestaat nu niet meer, "burn-out" ook niet, als je wordt gediagnosticeerd met burn-out klachten, kan je geen beroep meer doen op psychologische hulp. Economie is belangrijker dan gezondheid, het korte termijn belang van de top is belangrijker dan het lange termijn belang van de massa. 

Probeer "economie" eens te zien als een piramidespel - dat maakt het misschien duidelijker, helemaal als men zich realiseert dat iedere euro in de broekzak 32 x werd uitgeleend en iedere uitlener erop vertrouwt, dat hun euro weer terugkomt, naar de top wordt doorgesluisd... 

De nul is het keerpunt, het punt waarop alles zachtjes aan omdraait. Het keerpunt ligt aan het einde van dit jaar. De omdraaiing zal niet snel verlopen, degenen die zich niet willen laten omdraaien, zullen zich heftig verzetten. Maar aan het einde van dit jaar is het keerpunt bereikt. Als we dan weer wat jaren verder zijn, zal iedereen inzien dat de commerciële ethiek van het neoliberalisme in feite crimineel is geweest. Men zal zich ervan afkeren - dat gebeurt nu al, bijvoorbeeld in de vorm van "Occupy", hoewel hun invloed te verwaarlozen is en zal zijn, omdat ze te ver afliggen van de Mannen In Pakken die in de financiële wereld de dienst uitmaken. "Occupy" zal ook niet de norm voor de toekomst worden, er zit teveel Ego achter.

De piramide zal verdwijnen in een wereld waar de zucht naar macht, status en geld niet meer bestaat. Wanneer de bedrijven zich niet langer laten leiden door korte termijn winstbejag en de werknemers centraal stellen in plaats van de CFO, de accountants en de boekhouders, wanneer de aandeelhouders terug de kast in worden geveegd, wanneer men weer een beetje lol in het werk krijgt in plaats van psychische inzinkingen door de werkdruk, dan zal het bedrijf ook overleven. Voorwaarde is verder, dat de ideeën over macht en status overboord worden gegooid.